آبان دخت : دخترآبان ، نام زن داریوش سوم
آبتین : نام پدر فریدون پادشاه پیشدادیراهنمای انتخاب اسم دختر و پسر نام های ایرانی
اتسز : لاغر و استخوانی - از پادشاهان خوارزم
اختر : ستاره ، علم ، درفش
ارد : خیر وبرکت ، فرشته نگهبان ثروت - نام چند تن از پادشاهان اشکانی
ارد شیر : شیر زیبا - اردشیر بابکان بنیانگذار سلسله ساسانیان
اردوان : نام پادشاهان معروف اشکانی
ارژن : درختی با چوب بسیار سخت و محکم - نام کردی
ارژنگ : آرایش - کتاب مانی نقاش - دیوی که رستم در هفتخوان اورا کشت
ارسلان : شیر، دلیر و شجاع - نام پادشاه سلجوقی
ارغوان : نام درختی با گل و شکوفه های سرخ رنگ
ارمغان : هدیه ، تحقه ، سوغات
ارنواز: نوازش شده اهورا - دختر جمشید شاه پیشدادی
اروانه : نام گلی کوهی است - نامی کردی
استر : ستاره - بردارزاده مردخای وزن خشایارشاه
اسفندیار : پاک آفریده شده - پسر گشتاسب که بدست رستم کشته شد
اشکان : منسوب به اشک - بنیانگذار سلطنت پارتها
اشکبوس : پهلوان کوشانی که به کمک افراسیاب آمد، اما به دست رستم کشته شد
افسانه : داستان ، سرگذشت ، حکایت گذشتگان
افسون : سحر و جادو ، حیله و تزویر
افشین : با همت .
امید : انتظار ، آرزو
انوش ( آنوشا ) : استوار و جاوید - دخترمهرداد ششم
انوشروان : دارنده لوح جاویدان - لفب خسرو اول پادشاه ساسانی
اورنگ : عقل و کیاست ، تخت پادشاهی
اوژن : شکست دهنده ، دشمن برانداز
اوستا : نام کتاب آسمانی زردشت
اهورا : صاحب ، فرمانروای دانا
ایاز : بزرگ و پاینده - نام غلام ترک سلطان محمود غزنوی
ایران : محل زندگی آریائیها
ایراندخت : دختر ایران
ایرج : یاری دهنده آریائیها - پسرفریدون ، پادشاه و پهلوان ایرانی
ایزدیار : کشی که خداوند یار اوست
انتخاب اسم پسر
بابک : پدر کوچک ، جد اردشیر ، پسر ساسان
باپوک : کولاک ، نامی کردی
باربد : پرده دار ، موسیقی دان و نوازنده دربار خسرو پرویز
بارمان : لایق - نام سردار افراسیاب
بامداد : پگاه ، سپیده دم - نام پدر مزدک
بامشاد : کسی که در سحرگاهان شاد است - نوازنده مشهور دربار ساسانیان
بانو : خانم ، ملکه ، لقب آناهیتا الهه نگهبان آب
بختیار : خوشبخت ، خوش اقبال - استاد رودکی در موسیقی
برانوش : مهندس رومی که پل شوشتر را در زمان شاپور ساسانی
بردیا : پسر کورش و برادر کمبوجیه
برزو : بلند قامت - پسر سهراب و نوه رستم دستان
برزویه : طبیب مشهور انوشیروان و مترجم کلیله ودمنه از هندی به پهلوی
برزین : بلند و تنومند - ازپهلوانان ایران - نام پسر گرشاسب
برمک : از وزیران ساسانی - نام اجداد و نگهبانان آتشکده بلخ
بزرگمهر : خورشید بزرگ - نام وزیر دانشمند انوشروان ساسانی
بنفشه : گلی رنگارنگ و زینتی با عمر نسبتا طولانی
بوژان : رشد کرده - نامی کردی
بویان : خوشبو - مامی کردی
بهار : شکوفه و گل - سه ماه اول سال شمسی
بهارک : بهار کوچولو
بهاره : بهاری
بهتاش : خوب ومانند
بهداد : نیک آفریده شده
بهرام : پیروز ، ایزد پیروزی درآئین زردشت ، لقب برخی از پادشاهان ساسانی
بهدیس : خوش رنگ ، خوشگل
بهرخ : زیبا چهره ، قشنگ
بهرنگ : خوش رنگ
بهروز : خوشبخت ، نیکبخت
بهزاد : نیک نژاد - مینیاتوریست مشهور صفویان - نام اسب سیاوش
بهشاد : خوشحال وشاد
بهمن : نیک اندیش - برف انبوه که از کوه فرو ریزد - جانشین اسفندیار
بهناز : خوش ناز، باناز ، طناز
بهنام : نیک نام
بهنود : سلامت ، عافیت
بهنوش : کسی که نیک مینوشد
بیتا : بی همتا ، بی مانند
بیژن : ترانه خوان ، جنگجو - پسر گیو و دلداده منیژه
فیلم و عکس روابط زناشویی و جنسی از نظر اسلام در دوران عقد و بارداری و بعد ازدواج در ابزار وبلاگ
عجله نکنید
اِذْ اَرادَ اَحَدُکُمْ اَنْ یَأتیَ زَوجَتَهُ فَلا یُعَجِّلْها فَأنَّ لِلْنِساءِ حَوائج
حضرت امیر (ع) فرمود: وقتی کسی خواست با همسرش همبستر شود با عجله رفتار نکند که زنها نیز حاجتی دارند. (4) (مرد نباید فقط بفکر اطفاء شهوت خویش باشد بلکه باید زن و مرد همدیگر را اشباع کنند تا تفاهم کامل میان آنها برقرار باشد).
چشمان فتنه انگیز
امیرالمؤمنین (ع) در میان اصحاب خود نشسته بود که زن زیبائی عبور کرد، آن گروه با چشمان خود به آن زن خیره شدند حضرت فرمود: چشمهای این شترهای نر خیره است و همین علت نشاط (جنسی) آنهاست، چون کسی به زنی نگاه کند و خوشش آید با همسرش آمیزش کند، چرا که او هم زنی است مانند زن دیگر یکی از خوارج (منافقین مسلح) صدا زد خدا بکشد این کافر را چقدر داناست، اصحاب برجستند تا او را بکشند حضرت فرمود: صبر کنید همانا (جزای او) ناسزاگویی در مقابل ناسزاگوئی یا بخشش در مقابل گناه است، (5) یعنی ناسزای او جوابش یا یک ناسزای متقابل است یا عفو از او نه اینکه او را بکشید. البته مخفی نماند که از نظر روایات اسلامی و حکم شرعی کسی که به امیرالمؤمنین یا یکی از ائمه علیهالسلام ناسزا گوید حکمش قتل است ولی حضرت امیر (ع) این کار را در آن موقعیت صلاح ندانست شاید بخاطر اینکه این کار بعدها مستمسکی برای بهانه جویان در کشتن مخالفین ایجاد نکند.
و در حدیث دیگری حضرت فرمود: چون یکی از شما به زنی نگاه کند و متعجب شود نزد همسر خود رود که نزد او همانند آنچه دیده است هست، پس برای شیطان بر قلب خود راه باز نکند، چشم خود را از آن زن برگیرد و اگر همسر ندارد دو رکعت نماز بخواند و خدا را بسیار حمد گوید و بر پیامبر صلوات فرستد و سپس از فضل خداوند سؤال کند، و خداوند بر اثر این اعمال از رأفت خود به او عطا میکند (نیروئی) که او را (از وسوسه شیطان) در امان میدارد. (6)
بانوان توجّه کنند
امام صادق (ع) فرمود: زنی نزد پیامبر بخاطر کاری آمد حضرت فرمود شاید تو از آن زنان معطل کن هستی؟ پرسید اینها کیانند یا رسول الله؟ حضرت فرمود: زنی است که شوهرش با او کاری دارد (تمایل جنسی دارد) ولی او آنقدر معطّل میکند تا شوهر بخواب میرود، این زن همواره مورد لعنت ملائکه است تا شوهرش بیدار شود. (7)
و در حدیث دیگری پیامبر اکرم به بانوان فرمود: نماز خود را طول ندهید تا شوهران خود را ممنوع کنید (یعنی شوهر را اگر تمایل جنسی دارد معطل نکنید و لو به طولانی کردن نماز) (8)
بانوان امتناع نکنند
در روایت است که زنی نزد پیامبر اکرم (ص) آمد و از حقوق شوهر که بر عهده زن است پرسید: حضرت ضمن بیاناتی که در فصل حقوق زن و شوهر خواهد آمد از جمله فرمود:
زن نباید شوهر را (از بهره وری جنسی) از خود منع کند، گر چه بر پشت مرکب سوار باشد. (9)
حیاء بد و خوب
خَیْرُ نِسائِکُمْ الَّتی اِذا خَلَتْ مَعْ زَوْجِها خَلَعَتْ لَهُ دِرْعَ الْحَیاءِ وَ اِذا لَبِسَتْ مَعَهُ دِرْعَ الْحَیاءِ
امام صادق (ع) فرمود: بهترین زنان بانوئی است که چون با شوهر خلوت کند لباس حیا را از خود دور کند و چون لباس بپوشد لباس حیاء را هم بپوشد (10) (از شوهر در مسئله جنسی مضایقه نکند ولی با دیگران با حیا باشد).
زن ، خود را بر شوهر عرضه کند
پیامبر اکرم (ص) فرمود: برای هیچ زنی روا نیست که بخوابد مگر اینکه خویشتن را به شوهر عرضه کند، به اینکه لباسهایش را در آورد، میان بستر شوهر رود و پوست بدن خویش را به بدن شوهر بچسباند، اگر این کار را بکند خود را عرضه کرده است. (11)
پارهای از آداب آمیزشاز امام رضا علیه السلام روایت است که فرمود: آمیزش مکن مگر اینکه با زن بازی کنی و زیاد هم بازی کنی و دو پستان او را بفشاری چون چنین کنی، شهوت او را غلبه میکند و منّی او جمع میشود، زیرا منی زن میان دو پستان اوست، و شهوت از صورت و چشمان او نمایان میشود و از تو همان میطلبد که تو از او میخواهی (یعنی تفاهم و هماهنگی میان شما حاصل میشود و هر دو از نظر جنسی ارضاء میشوید).
با زنها آمیزش مکن مگر در وقتی که پاکیزه (از حیض) باشند، پس از آمیزش هم بلند مشو، و ننشین بلکه اول به طرف راست بچرخ و سپس سریع برای ادرار ولو اندک برو که اگر چنین کنی از سنگ مثانه به اذن خداوند متعال در امان میمانی و سپس غسل کن (12)
با شکم پر نباشد
از امام رضا علیه السلام روایت است که فرمود: با زنها در اول شب چه در زمستان یا تابستان آمیزش نکنید، زیرا معده و رگها پر است، و برای آمیزش مناسب نیست، و موجب بیماریهای سختی مثل قولنج و نقرس و سنگ مثانه و چکیدن ادار و ضعف و رقیق شدن چشم میشود، هر گاه خواستی آمیزش کنی در آخر شب انجام ده که برای بدن مناسبتر و برای فرزند دار شدن امیدوارتر، و اگر خداوند فرزندی برای شما مقدر کند عقل وی را پاکیزهتر میسازد! (13)
خودداری کردن
از امام صادق علیه السّلام روایت است که فرمود: آمیزش بدون ریختن منی در پی آن، (یعنی خودداری کردن از بیرون آمدن منی با وجود هیجان شهوت) موجب سنگ مثانه میشود. (14)
سه چیز مکروه کُشنده
ثَلاثَهٌ یَهْدِ مْنَ الْبَدَنَ وَ رُبَّما قَتَلْنَ، دُخُولُ الْحَمّامِ عَلَی الْبِطْنَهِ و الْغِشْیانُ عَلَی الْاِمْتِلاءِ وَ نِکاحُ الْعَجائِزِ.
امام صادق (ع) فرمود: سه کار بدن را خراب میکند و چه بسا موجب مرگ انسان شود، با شکم سیر به حمام رفتن، با شکم سیر همبستر شدن، آمیزش با زنان سالخورده. (15)
شیطان را دور کنید
اِذا جامَعَ اَحَدُکُمْ فَلْیَقُلْ بِسم اللهِ وَ بِاللهِ اَلّلهُمَّ جَنِّبْنی الشَّیْطانَ وَ جَنِّبْ الشَّیْطانَ ما رَزَقَتَنی قالَ فَأِنْ قَضَی اللهُ بَیْنَهُما وَلَداً لایَضُرُّهُ الشَّیْطانُُ بِشَیءٍ اَبَداً.
حضرت امیر (ع) فرمود: هنگام آمیزش بگوئید بنام خدا و استعانت او، خدایا مرا و آنچه بمن روزی میکنی (فرزند) از شیطان دور بدار، فرمود اگر خداوند فرزندی به آن دو دهد شیطان هرگز بدو ضرر نرساند (در روایات متعددی ذکر شده است که هنگام آمیزش جنسی شیطان میتواند بر روی نطفه اثر بگذارد و اگر نام خدا برده شود این اثر خنثی خواهد شد)! (16)
ساعات مکروه
در روایت است که به امام صادق (ع) عرض شد آیا آمیزش هم در ساعتی از ساعات مکروه میشود؟ حضرت فرمود: بله در شبی که ماه خسوف کند و روزی که خورشید کسوف کند و همچنین ما بین غروب خورشید تا ناپدید شدن شفق (ناپدید شدن سرخی در آسمان) همچنین ما بین طلوع فجر ( اذان صبح) تا طلوع خورشید و هنگام بادهای سیاه و زرد و سرخ و هنگام زلزله، سپس حضرت فرمود: بخدا سوگند کسی که در این ساعات آمیزش کند و این حدیث را هم شنیده باشد، اگر فرزندی به او داده شود، از او آنچه دوست دارد نمیبیند.
پیامبر اکرم (ص) فرمود: مکروه است که مرد با همسر خود با حال جنابت آمیزش کند، تا اینکه از جنابت خودش غسل کند، اگر (در حال جنابت) آمیزش کند و بچه دیوانه متولد شود جز خود را ملامت نکند. (17)
در این سه وقت آمیزش نکنید
پیامبر اکرم (ص) (ضمن سفارشهائی که راجع به مسائل جنسی به علی (ع) فرموده است) فرمود با همسر خود در اول ماه (ماه قمری نه شمسی) و وسط ماه و آخر ماه همبستر مشو که زمینه دیوانگی و جذام و کم عقلی در همسر تو و فرزندش زیاد خواهد بود (18)
رو به قبله نه
امام صادق (ع) زشت میدانست (شاید بخاطر احترام این مکان) رو به قبله آمیزش جنسی نمودن را (19)
حکم عَزل
امام هفتم (ع) فرمود: در شش مورد مانعی ندارد که مرد منی را خارج از رحم بریزد، از زنی که یقین دارد نازاست، از زن سالخورده، از زن زبان دراز، از زن بد زبان بیهودهگو، از زنی که بچه خود را شیر نمیدهد و از کنیز. (20)
سه صفت خوب از کلاغ
پیامبر اکرم (ص) فرمود: سه صفت را از کلاغ یاد گیرید، مخفی شدن وی هنگام آمیزش جنسی، صبح زود بدنیال روزی رفتن و پرهیز وی از خطر. (21)
آمیزش واجب
اِذا تَرَکَها اَرْبَعَهَ اَشْهُرٍ کانَ آثِماً بَعْدَ ذلِکَ
امام رضا (ع) در جواب مردی که زن جوانی داشته و پرسید بخاطر مصیبتی که دیده است آمیزش جنسی با همسر خود را چند ماه یا یکسال ترک کند فرمود: اگر بیش از چهار ماه آمیزش جنسی را ترک کند گنهکار است. (22)
این کار خوب نیست
یا عَلیُّ لا تُجامِعْ اِمْرَأتَکَ بِشَهْوَهِ امْرَأهِ غَیْرِکَ.
پیامبر اکرم (ص) فرمود: یا علی شهوت زن دیگر را خرج زن خود مکن (هنگام آمیزش به فکر زن دیگر مباش زیرا تصّورات و روحیّات دو طرف بسیاری از اوقات در ژنهای فرزند اثر بد میگذارد). (23)
زیادهروی در آمیزش شما را سبک میکند
حضرت امیر علیهالسلام در سفارشات خود به فرزندش امام حسن علیهالسّلام فرمود: برای خودت مقداری باقی گذار (تمام شهوت خود را بکار نبر) چرا که اگر از زنها امساک کنی بگونهای که در تو توان ببینند، بهتر است از اینکه تو را ناتوان ببینند. (24)
عمر جاودانه
مَنْ اَرادَ الْبَقاءَ وَ لا بَقاءَ فَلْیُباکِرِ الْغَداءَ، وَ لْیُخَفِّفِ الرِّداءَ وَ لْیُقِلَّ غِشْیانَ النَّساءِ
امام صادق (ع) فرمود: هر که میخواهد در دنیا بماند – گر چه دنیا جای ماندن نیست- صبحانه را زود بخورد – قرض را کم کند، و با زنان کمتر همبستر شود (25) (این کارها عمر را زیاد میکند).
یاد خدا هنگام آمیزش
امام صادق علیه السلام فرمود: مرد وقتی نزد خانوادهاش (برای آمیزش) میرود و میترسد که شیطان سهیم شود، بگوید: بسم الله و از شیطان به خدا پناه برد. (26)
خلوت کامل را مراعات کنید
پیامبر اکرم (ص) فرمود: مبادا کسی با زنش آمیزش جنسی کند در حالی که در گهواره بچهای به آن دو نگاه میکند. (27)
امام صادق علیه السلام نیز فرمود که: اگر در اتاقی بچهای هست، مرد با همسرش آمیزش نکند که موجب زنا خواهد بود (28)
پیامبر اکرم (ص) در حدیث دیگری فرمود: سوگند به آنکه جانم بدست اوست اگر مردی با زنش در حالی که طفل بیداری در اتاق است که آندو را میبیند، نفس و صدای آنها را میشنود، آمیزش کند، آن بچه هرگز رستگار نشود و زنا کار گردد (29)
سرگرمی مؤمن
لَهْوُ الْمُؤمِنِ ثَلاثَهُ اَشْیاءٍ اَلتَّمَتُّعُ بِالنِّساءِ وَ مُفاکَهَهُ الْأِخوانِ وَ الصَّلاهُ بِالَّیلِ.
پیامبر اکرم (ص) فرمود: سرگرمی مؤمن سه چیز است، لذت بردن از زنها، گفت و شنود شیرین با برادران و نماز شب (یعنی علاوه بر تشویق به این امور، مؤمن باید چنان با خدا انس بگیرد که از نماز شب و مناجات با خدا نیز لذّت برد). (30)
دعا برای سعادت و سلامتی فرزند
اِذا اَرَادْتَ الْجماعَ فَقُل اَلّلهُمَّ اَرْزُقْنی وَ لَداً وَ اجْعَلْهُ نَقِیّاً لَیسَ فی خَلْقِه زِیادَهٌ وَ لا نُقٌصانٌ وَاجْعَلْ عاقِبَتَهُ اِلی خَیْرٍ.
امام باقر علیه السلام فرمود: هنگام آمیزش جنسی این دعا را بخوانید: خدا یا مرا فرزندی عنایت فرما و او را پاکیزه و سالم قرار ده که در خلقت او زیاد و کم نباشد، و او را عاقبت بخیر گردان. (31) (یعنی در تمام احوال از توجه به خدا و اینکه کارها بدست اوست نباید غفلت کرد، هیجان جنسی نباید ما را از اهمیّت فرزند و سلامتی و سعادت وی غافل کند).
اثر موی زیاد بر شهوت
ما کَثُرَ شَعْرُ رَجُلٍ قَطُّ اِلاّ قَلّتْ شَهْوَتُهُ
امیرالمؤمنین (ع) فرمود: هر مردی که موی بدنش زیاد شود شهوتش کم میشود. (32) (کسانی که ازدواج برای آنها مقدور نیست میتوانند با گرفتن روزه و آنچه در حدیث ذکر شده است شهوت خویش را کم کنند اما این بدین معنی نیست که هر کسی گر چه دارای همسر یا امکان ازدواج است بنام صوفی و درویش دستورات اسلام را در زایل کردن موهای زائد نادیده بگیرد).
کارهای مکروه هنگام آمیزش از امام علیه السلام سؤال شد آیا مرد به عورت زنش در حال آمیزش میتواند نگاه کند؟
حضرت فرمود: اشکالی ندارد لیکن موجب کوری میشود (یعنی ممکن است فرزند کور به دنیا آید). (33)
حضرت امیر علیه السلام فرمود: هر گاه یکی از شما نزد همسرش میرود (هنگام آمیزش) سخن را کم کند، (هنگام دخول زیاد سخن نگویند) چرا که سخن در آن وقت موجب لالی است، یعنی اگر فرزندی برای آنها مقّدر شود ممکن است لال به دنیا آید. (34)
امام صادق علیه السلام فرمود: اگر مردی شب از سفر نزد اهل خود آمد مکروه است آمیزش کند، تا صبح شود. (35)
حیا و شرم را رعایت کنید
حضرت علی علیه السلام به چارپائی عبور کرد که کنار راه با جفت خود آمیزش میکرد، حضرت صورت برگرداند، از حضرت سؤال شد چرا چنین کردی یا امیرالمؤمنین حضرت فرمود: سزاوار نیست که همانند اینها، انجام دهید که کار زشتی است، مگر اینکه آن را پنهان کنید، به گونهای که هیچ مردی و زنی نبیند. (36)
آمیزش حرامآمیزش جنسی با زن هنگامی که حائض است، حرام میباشد، اما غیر از دخول، سایر لذت جوئیها حلال است، امام صادق علیه السلام فرمود: وقتی زن حیض شد بر شوهرش حرام است با او آمیزش کند زیرا خداوند (در قرآن) فرموده است: (برای آمیزش) نزدیک زنها نشوید تا پاک شوند، سپس حضرت فرمود: مرد میتواند از زن خود در حال حیض از هر نظر به جز عورت او، بهره ببرد.
دشمن علی علیهالسلام ناپاک است
در روایات متعدّد از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روایت شده است که به حضرت علی علیه السلام فرمود:
تو را دوست ندارد مگر مؤمن و تو را دشمن ندارد مگر منافق و یا زنازاده و یا کسی که مادرش در حیض به او حامله شده است. (37)
این دشمن علی علیه السلام خود را رسوا کرد
از علامه حلّی (ره) نقل است که در کتاب کشفالیقین فرموده است: ابودُلف (که نامش قاسم ابن عیسی و از امرای دربار مأمون عباسی و از شیعیان سرسخت حضرت امیر بود و به سخاوت و شجاعت و شعر معروف بود اما) فرزندی داشت که دشمن حضرت علی علیه السلام بود، روزی اطرافیان وی راجع به محبت و دشمنی با علی علیهالسلام بحث میکردند، یکی از آنها روایتی از پیامبر اکرم (ص) خواند که حضرت فرمود: یا علی تو را دوست نمیدارد مگر مؤمن با تقوی و دشمن نمیدارد مگر زنازاده یا فرزند حیض، پسر ابو دلف گفت:
شما راجع به امیر چه میگوئید (منظور از امیر پدرش بود که از سران دربار مأمون بود) آیا کسی به حریم او تجاوز میکند؟ همه گفتند: خیر، سپس گفت: بخدا که دشمنی من (با اینکه حلال زادهام) از همه مردم نسبت به علی ابن ابی طالب بیشتر است، در این گفتگو بودند، که پدرش وارد شد، و گفت: بخدا که این خبر حق است و این پسر هم فرزند حیض است و هم زنا، زیرا (در جوانی) روزی مریض شدم و در خانه برادرم بستری بودم، کنیزی بخاطر کاری نزد من آمد، شهوتم مرا بطرف او کشید، اما وی امتناع کرد و گفت من حائض هستم، ولی من رهایش نکردم، تا اینکه با او آمیزش کرده، او به این پسر باردار شد، و این پسر، هم فرزند حیض است و هم زنا. و چون علامت بارداری ظاهر شد، با آن کنیز ازدواج کردم. (38) (از ترس ننگ و رسوائی).
بازگو نکنید
نَهی رَسُوُلُ اللهِ (ص) اَنْ تُحَدِّثَ الْمَرأهُ بِما تَخْلُو بِهِ مَعَ زَوْجِها
پیامبر اکرم (ص) فرمود: زنها نباید آنچه میان آنها و شوهرشان در خلوت میگذرد به زن دیگری بازگو کنند. (39) (علنی کردن کارهای مخفی موجب بی حیایی و بی غیرتی فرد و جامعه می شود).
علاج هیجان جنسی
اِذْ نَظَرَ اَحَدُکُمْ اِلی امْرأهٍ تُعْجِبُهُ فَلْیُلامِسْ اَهْلَهُ فَأنَّما هِیَ امْرَأهٌ کَامْرَأهٍ.
امیرالمؤمنین (ع) فرمود: هر گاه مردی در اثر نگاه به زنی، خوشش آمد با همسرش همبستر شود، همانا زن مانند زن است (40) (گر چه نگاه او ناشایست و حرام است).
جمع بندی و نتیجه گیری
جمع بندی و نتیجه بحث ما پیرامون روابط جنسی در ازدواج ما را به این مطلب سوق میدهد که توجه به مسائل (جنسی در ازدواج باعث استحلام بیشتر محیط خانواده و در نتیجه محیط جامعه خواهد شد؛ مد نظر قراردادن چیزهای جزئی که به چشم نمیآیدو حتی فراموش میشود از جمله مسائل و ابعاد مختلف روابط جنسی با توجّه به احکام و روایات وارده از ائمه معصومین علیهما السلام که الگوی رفتاری و گفتاری ما هستند. ما را در حرکت به سوی کمال یاری خواهد کرد. استفاده از لذّتهای حلال و شرعی توجه به اینکه آمیزش یک نیاز است و نه یک هوس، از طرفی آمیزش را امر مقدّس دانستن به صورتی که برای آن در حالت حلال ثواب واقع میشود، آمیزش را امر منطقی و عقلانیّت را در آن جاری کردن و نظم و بهداشت در روابط جنسی بصورتی که کثرت آمیزش باعث ضرر به بدن خواهد بود و دیگر مسائل قابل بحث همه و همه ما را به این مطلب میرساند که اسلام دین کامل و جامع است و از کوچکترین تا بزرگترین مسائل فردی و اجتماعی در آن قابل بحث و دارای جواب قانع کننده خواهد بود. در پایان توفیق حق تعالی را برای خود و همه کسانی که در مسیر روشنگری دینی قدم بر میدارند را خواستارم.
منابع تحقیق :
1- قرآن
2- بحار: مجلسی- محمدباقر – بیروت – داراحیاه التراث العربی – بیروت لبنان- 1403ق
3- خورشید معرفت، ج 1 موسوی غروی – محمدجواد- انتشارات جاوید - بیجا- بیتا
4- سفینه البحار – عباس قمی (بی جا) دارالاسوه الطباعه و النشر- 1414ق
5- فروع کافی - کلینی- محمدبن یعقوب بن اسحاق الکلینی الرازی – تهران – دارالکتب الاسلامیه، بیتا
6- کافی – کلینی- محمدبن یعقوب بن اسحاق الکلینی الرازی – تهران – دارالکتب الاسلامیه، بیتا
7- لئالی الاخبار- محمدنبی التویسره نی- تهران – جهان – 1371 شمسی
8- میزان الحکمه/ ج7/ باب فساد قم- حوزه علمیه قم- دفتر تبلیغات اسلامی – مرکز انتشارات 1369
9- وسائل: محمدبن الحسن الحرالعاملی: تهران/ اسلامیه/ 1367
پی نوشت ها :
1- سوره روم/ آیه 21
2 - سوره روم، آیه 21
3 - خورشید معرفت، ج 1 و میزان الحکمه؛ ج 7، باب فساد.
4 - وسائل ج 14 ص 82 و 83.
5 - وسائل ج 14 ص 73.
6 - وسائل ج 14 ص 73
7 - وسائل ج 14 ص 117 و 112.
8 - همان
9 - وسائل ج 14 ص 117 و 112.
10 - وسائل ج 14 ص 14 و 126.
11 - وسائل ج 14 ص 14 و 126.
12 - سفینه البحار ج 1 باب جمع.
13 - سفینه البحار ج 1 باب جمع.
14 - همان
15 - وسائل ج 14 ص 191 و 96.
16 - وسائل ج 14 ص 191 و 96.
17 - وسائل ج 14 ص 96 و 91.
18 - وسائل ج 14 ص 96 و 91.
19 - وسائل ج 14 ص 107 و 95 و 100.
20 - وسائل ج 14 ص 107 و 95 و 100.
21 - وسائل ج 14 ص 107 و 95 و 100.
22 - وسائل ج 14 ص 188 و 120.
23 - وسائل ج 14 ص 188 و 120.
24 - وسائل ج 14 ص 180 و 96.
25 - وسائل ج 14 ص 180 و 96.
26 - وسائل ج 14 ص 180 و 96.
27 - بحار ص 100 ص 295 ص 220
28 - فروع کافی ج 5 ص 499 و 500
29 - فروع کافی ج 5 ص 499 و 500
30 - بحار ص 100 ص 295 ص 220
31 - وسائل ج 15 ص 106 و 178.
32 - وسائل ج 15 ص 106 و 178.
33 - وسائل ج 15 ص 75.
34 - وسائل ج 14 ص 87 و 93.
35 - وسائل ج 14 ص 87 و 93.
36 - وسائل ج 14 ص 94 و 95 و 101.
37 - وسائل ج 1، ص 569.
38 - سفینه البحار باب زنی و تتمه المنتهی ص 227.
39 - وسائل ج 14 ص 154.
40 - وسائل ج 14 ص 73.
روابط جنسی از نظر اسلام
نظر مراجع معظم تقلید به این شرح است
آموزش رقص ایرانی دختر آپارت رقص عربی رقص شرقی+آیا رقص زن در عروسی اشکال دارد؟درابزار وبلاگ
آموزش رقص ایرانی دختر آپارت رقص عربی رقص شرقی+آیا رقص زن در عروسی اشکال دارد؟
دوسـت دارم یـڪ شبــﮧ، هفتــاد سـال پیـــر شـوم
در ڪنــار خیـابــانی بـایستـــم . . .
تـــو مـرا بـی آنڪــﮧ بـشنــاسی ، از ازدحـام تــلخ خـیـــابـان عبــور دهــے . . .
هفتـــاد ســال پیـــر شـدن یــک شبـــﮧ
بـه حـس گـــــرمــی دسـتـ های تـــو
هنــگامـی کـه مرا عبــور میـدهـی بــی آنـڪـﮧ بـشنــاســی،
مــے ارزد . . .!
.
.
.
تو که گفتی:
نقاش نیستی
پس چرا به تو فکر می کنم،
دنیایم
رنگـــــــــی می شود
.
.
.
خنکای یک عصر بهاری …
کنار شاه بوته یاسی وحشی …
میزی که کاسه ای پُر از پولکی زعفرانی دارد
و دو فنجان چای داغ را خیال خواهم کرد …
لطفا به خیالم بیا !
.
.
.
همین که صدایم میکنی
همه چیز این جهان یادم میرود
یادم میرود که جهان روی شانهی من قرار دارد
یادم میرود سر جایم بایستم
پابهپا میشوم
زمین میلرزد…
.
.
.
وقتی آغوشت را به روی آرزوهایم باز می کنی
آنقدر مجذوب گرمای وجودت می شوم
که جز آرامش آغوشت
تمام آرزوهای خواستنی دیگر را از یاد می برم…
دوسـت دارم یـڪ شبــﮧ، هفتــاد سـال پیـــر شـوم
در ڪنــار خیـابــانی بـایستـــم . . .
تـــو مـرا بـی آنڪــﮧ بـشنــاسی ، از ازدحـام تــلخ خـیـــابـان عبــور دهــے . . .
هفتـــاد ســال پیـــر شـدن یــک شبـــﮧ
بـه حـس گـــــرمــی دسـتـ های تـــو
هنــگامـی کـه مرا عبــور میـدهـی بــی آنـڪـﮧ بـشنــاســی،
مــے ارزد . . .!
.
.
.
تو که گفتی:
نقاش نیستی
پس چرا به تو فکر می کنم،
دنیایم
رنگـــــــــی می شود
.
.
.
خنکای یک عصر بهاری …
کنار شاه بوته یاسی وحشی …
میزی که کاسه ای پُر از پولکی زعفرانی دارد
و دو فنجان چای داغ را خیال خواهم کرد …
لطفا به خیالم بیا !
.
.
.
همین که صدایم میکنی
همه چیز این جهان یادم میرود
یادم میرود که جهان روی شانهی من قرار دارد
یادم میرود سر جایم بایستم
پابهپا میشوم
زمین میلرزد…
.
.
.
وقتی آغوشت را به روی آرزوهایم باز می کنی
آنقدر مجذوب گرمای وجودت می شوم
که جز آرامش آغوشت
تمام آرزوهای خواستنی دیگر را از یاد می برم…
.
…
.
.
.
چه با قاطعیت حکم میدهی که “حواست رو جمع کن”
و من میمانم که چطور جمعش کنم وقتی تمامش پیش توست !
.
.
.
شعر را دوست دارم
که میتواند زمان را نگه دارد
و تو را کنار من
بیآنکه پیرت کنم
و سنگینی کنم بر شانهات
گاهی
به من فکر کن
مثل دستی ناشناس
در بریده ای از عکسی قدیمی
.
.
.
متن احساسی
بعضی ها را هرچقدر هـم که بــــخواهی،
“تــــــــــــــــــمام” نـــــــــــــــــــــمی شوند … !
هــــــــــمش به آغــــــــــوششان بــــــــــدهکار میمانی !
حضورشان”گــــــــــــــــرم” است ؛ سکوتشان خالی مــــــــــیکند دل ِآدم را …
آرامش ِ صـــــــــــــــــــــدایشان را کــــــــــــــــــــم می آوری !
هر دم هر لحظه “کـــــــــــــــــم” مـــــــی آوریشان …
و اینجا مــــــــــــــــــــن کــــــــــــــم دارمــــــــــت …
.
.
.
خواستم هرچه را که بوی تو میداد بسوزانم ؛ جانم آتش گرفت !
.
.
.
جمله احساسی
عشق جایی می تپد که تو باشی پس باش آنجا که باید باشی
در کنار احساسی از باران ، لطافت را از برگ جدا شده از گل هم میشود فهمید
احساست را برای لحظه ای به آفتاب هم ببخش که گرمی را به تو می بخشد
احساس را باید در قابی از عقل گذاشت و عاشقانه به آن خیره شد …
.
.
.
بگذار مــردم هرچه دلشـــان مــﮯخواهد بگویند!
مــَن فقط، از تــو مـﮯ گویــَم…
کـلـمـات را مـثل ِ گـلـبـرگ زیـر پـای تـو مـیریـزم
کـه راه گـم نـکـنـی و بـر کـاغـذم بـمـانـی
.
.
.
قندان خانه را پُر کردم از حرفهایت
تو که می دانی من چای را تلخ دوست ندارم
هوس فنجانی دیگر کرده ام ؛ کمی بیشتر بمان !
.
.
.
چه حس قشنگیه وقتی میشی مَحرمِ دل یکی ..
یکی که بهش اعتماد داری ..
بهت اعتماد داره ..
از دلتنگی هاش برات میگه ..
از دلتنگی هات براش میگی ..
آروم میشه ..
آروم میشی ..
حسی که هیچ وقت به تنفر تبدیل نمیشه ..
این حس مثل قطره های باران پاکه ..
.
.
.
اس ام اس عاشقانه
حال من خوب است اما عالی می شوم
وقتی که تو با نگرانی در آغوشم می گیری و می گویی :
نه عزیز من ، تو خوب نیستی …
.
.
.
مثل عکاســی ماهر نگاهت میکنم…
از نزدیک ترین زاویه ممکن،
و سرت را دقیقا” رو به رویم نگه می دارم
خورشید را روی صورتت پخش می کنــم
و در ذهنم
از امروز تو عکس می گیرم،
برای روزهایی که نیستی…!
.
.
.
پیامک عاشقانه
من و تو خیلی کارها به دنیا بدهکاریم…!
مثل یک عکس دو نفره…
یا چرخ زدن بی دلیل در خیابان…
یا بستنی خوردن در یک روز برفی…!
حتی….
چاپ کردن عکس دو نفره…
مریض شدن و گلودرد به خاطر بستنی روز برفی…!
بیبن…!
من و تو خیلی کار داریم…
من و تو حتی آشناییمان را به دنیا بدهکاریم…
.
.
.
راه که میروی ، عقب می مانم نه برای اینکه نخواهم با تو همقدم باشم
میخواهم پا جای پایت بگذارم و مواظبت باشم
میخواهم ردپایت را هیچ خیابانی در آغوش نکشد …
تو فقط برای منی !
.
.
.
متن عاشقانه
آغـــ ـوش گــَ ـرمــَم بـ ـآش…
بگــ ـذآر فــَرآمـــ ـوش کــُ ـنــَم لــَحــظـہ هــآیی رآ کــ ـہ
دَر سـَ ـرمــآی بـــیــکــَ ـســــــــــی لَرزیـــ ــدَم…
.
.
.
افتاده آن گوشه
گوشی همراهی که میتوانست
دل آویزترین شعر جهان را
“دوستت دارم” را
به گوش و چشم محبوب برساند
قصه دو سو دارد:
یک انتهای تلخ
یک انتهای شیرین
یکی آنکه دیگر نیست یا نبوده از ابتدا !
یکی آنکه دیگر به گوشی تلفن احتیاج نیست… در گوش هم میخوانند…!
.
.
.
گـآهـے وقـتـآ مجبـورـے احمـق بـآشـے
روـے ِ ڪـآغـב مینویسمـ
בستهـآـے ِ تـو و روـے ِ آטּ בسـت میڪشمـ…
.
.
.
سردم که می شود
تمام ِ اجاق هایِ جهان
برایم عشوه گری می کنند
اما من
تصمیم خودم را گرفته ام
برایِ گرم شدن
باید که تا آخر عمر
دنبال دست هایِ تو باشم . . .
.
.
.
دانلود اس ام اس عاشقانه جدید کوتاه زیبا برای عشقم و همسرم Lovely sms در ابزار وبلاگ
اس ام اس احساسی
همه ی کوچه ها را گشته ام
ایستگاه ها، فرودگاه ها، پارک ها
کافه های شلوغ
پاتوق های کوچک
خیابان ها و میدان ها
حالا من
به آسمان هم
نگاه نمی کنم
زیرا در آنجا هم نیستی
آب شده ای در چشم هام
یک قطره ی پاک.
خانه را هم گشته ام
بانوی من!
می شود کمد لباس را باز کنم
تو آنجا باشی و بخندی باز؟
می شود؟
.
.
.
ﻣﺮﺩ ﻣﻦ ﻧﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺐ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ ﻧﻪ ﺑﺎ ﺑﻨﺰ ﺳﯿﺎﻩ !
ﻣﺮﺩ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺩﻭ ﭘﺎﯼ ﺧﻮﺩﺵ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ
ﻣﺮﺩ ﻣﻦ ﻧﻪ ﺑﺎ ﺣﺴﺎﺏ ﭘﺮ ﻭ ﻧﻪ ﺑﺎ ﺷﺮﮐﺘﯽ ﺩﺭ ﻓﻼﻥ ﺟﺎﯼ ﺷﻬﺮ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻏﺮﻭﺭ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻧﮕﯽ ﺍﺵ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ
ﻣﺮﺩ ﻣﻦ ﺁﻧﻘﺪﺭﻫﺎ ﻫﻢ ﺭﻭﯾﺎﯾﯽ ﻧﯿﺴﺖ
ﯾﮏ ﺁﺩﻡ ﺳﺎﺩﻩ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﺍﺯ ﻗﺎﻣﺘﺶ ﻣﻐﺮﻭﺭ ﺷﺪ
ﮐﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﻫﺎﯾﺶ ﺭﺍ ﻓﻬﻤﯿﺪ
ﮐﻪ ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﺣﺮﻓﯽ ﺟز ﺑﺮﺍﯼ ﻣﻦ ﻧﺪﺍﺭﺩ
ﺑﺎﯾﺪ ﺯﻥ ﺑﺎﺷﯽ ﺗﺎ ﺑﻔﻬﻤﯽ ﺣﺘﯽ ﯾﮏ ﺷﺎﺧﻪ گل ﻭﻗﺘﯽ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﺮﺩﯼ ﻣﯽ ﺭﺳﺪ
ﮐﻪ ﺩﺳﺘﺎﻧﺶ ﺟﺰ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻮ ﻧﯿﺴﺖ
ﭼﻪ ﻋﺸﻘﯽ ﺩﺍﺭﺩ … ﻫﺰﺍﺭ ﮐﺎﺩﻭﯼ ﮔﺮﺍﻥ ﻗﯿﻤﺖ ﭘﯿﺸﮑﺶ …
ﺑﺎﯾﺪ ﺯﻥ ﺑﺎﺷﯽ ﺗﺎ ﺑﺒﯿﻨﯽ ﻫﻤﺎﻥ ﺩﺳﺖ ﻫﺎ ﭼﯿﺰﯼ ﺳﺖ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﺤﮑﻢ …
ﺍﻣﻦ ﺍﺳﺖ … ﺍﻃﻤﯿﻨﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ …
تاریخ مفهومی انتزاعی است که حداقل دو معنا از آن مستفاد میگردد: گاه ناظر به وقایع گذشته و گاه معطوف به مطالعه و بررسی وقایع است؛ بنابراین، هم به علم تاریخ و هم به موضوع آن، تاریخ گفته میشود. برای تفکیک این دو مقوله، اصطلاحاً تاریخ را تاریخ (۱) و علم تاریخ را تاریخ (۲) مینامند.[۹]
موضوع علم تاریخ عبارت است از: «مجموعهٔ پدیدهها و واقعهها و روابط و فعل و انفعالات و زاد و مرگ حوادث و تکوین طبقات و طلوع و رشد و افول تمدنها و جامعهها و مجموعهٔ همه رویدادها و پدیدههای ویژهٔ انسان در رابطهاش با «طبیعت» و در رابطهاش با «دیگری» در زمان «گذشته»، از بینهایت دور تا حال.»[۱۰]
منظور از تاریخ (۱)، مجموعهٔ حوادث فرهنگی، طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و رویدادهایی است که در گذشته و در زمان و مکان زندگی انسانها و در رابطه با آنها رخ داده است. این رویدادها شامل اموری میشود از قبیل کردارها و دستاوردهای مادی و معنوی بشر و هرآنچه که گفته، اندیشیده و عمل کرده است. تاریخ (۲) معرفتی ناظر به وقایع جزئی و درک پدیدههای ذکرشده است که در ذهن تاریخنگار شکل میگیرد و از نوع معرفت درجه یک است. به عبارت دیگر، رویداد (تاریخ)، موقعیتی هستیشناختی دارد و تأویل و فهم از رویداد (علم تاریخ) دارای موقعیتی شناختشناختی است.[۱۱]ویلیام هنری والش تاریخ (۲۲) را بازگو کردن کلیهٔ اعمال گذشتهٔ انسان میداند، بهگونهای که نهتنها در جریان وقایع قرار میگیریم، بلکه علت وقوع آن حوادث را نیز بازمیشناسیم.[۱۲] به عبارت دیگر، هدف تاریخ علاوه بر اینکه معرفت به افراد انسان است، آگاهی به روابط اجتماعی او در گذشت روزگار را نیز هست. منظور از «اجتماعی» در واقع کل اموری است که در حیات آدمی مؤثر است، نظیر امور اقتصادی، مذهبی، سیاسی، هنری، حقوقی، نظامی و علمی.[۹]
ای. اچ. کار علم تاریخ را علم شناخت و تفسیر گذشتهٔ انسانها در پرتو حال میداند که بر اساس روشها، گزینشها و تفسیرهای مورخان به دست میآید و قابلیت پیشبینی کلی ندارد، بلکه مشروط و جزئی و احتمالی است.[۱۳]
تاریخنگاران در بستر زمان خود و با توجه به ایدههای غالب و چگونگی تفسیر گذشته، به نوشتن میپردازند و گاهی اوقات درسهایی آموزنده را برای جامعهٔ خودشان مینویسند. بهگفتهٔ بندیتو کروچه، «همهٔ تاریخ، تاریخ معاصر است». تاریخ، با پرورش یک «گفتمانِ واقعی از گذشته» از طریق تولید روایتها و تحلیل رویدادهای گذشتهٔ مربوط به نژاد بشر، تسهیلشده است.[۱۴]
همهٔ رویدادهایی که در تعدادی از منابع معتبر ثبت شدهاند و محفوظ ماندهاند، شیوهٔ تشکیل گزارشهای تاریخی را نشان دادهاند. وظیفهٔ گفتمان تاریخی، شناسایی منابعیست که میتوانند بیشترین استفادهٔ مفید را برای تولید علتهای دقیق گذشته بیان کنند.[۱۵]
رشتهٔ تاریخ، گاهی بخشی از علوم انسانی و در پارهای از موارد بخشی از علوم اجتماعی طبقهبندی شدهاست. تاریخ همچنین میتواند همچون یک پُل میانرشتهای با ترکیبی از روششناسی بین دو زمینهٔ فوق عمل کند.[۱۶] برخی از تاریخنگاران مستقل، از یکی یا دیگر طبقهبندیها قویاً پشتیبانی میکنند.
بهطور سنتی، تاریخنگاران گزارشهای مرتبط به گذشته را ضبط میکنند؛ هر دو سنت تاریخنگاری مکتوب و تاریخنگاری شفاهی، سعی در پاسخ به پرسشهای تاریخی از طریق مطالعهٔ اسناد مکتوب و گزارشهای شفاهی دارند. برای آغاز، تاریخنگاران از منابع دیگری همچون آثار باستانی، سنگنوشتهها و تصاویر استفاده میکنند. بهطور کلی، منابع دانشیک تاریخی را میتوان به سه رده تقسیم کرد: منابع مکتوب، منابع منقول و منابع مادی. تاریخنگاران اغلب از هر سه مورد استفاده میکنند.[۱۷] اما نوشتن، تاریخ و آنچه از گذشته آمدهاست را جدا میکند.
باستانشناسی رشتهٔ علمیای است که بهطور ویژه به بررسی و کاوش محوطههای باستانی و اشیاء قدیمی که کشفشدهاند میپردازد و به مطالعهٔ تاریخ کمک میکند. اما باستانشناسی بهندرت میتواند بهتنهایی مورد استفاده قرار گیرد، به این معنا که در این دانش، از منابع روایی و مکتوب تاریخی برای تکمیل آنچه کشفشده است استفاده میشود. البته، باستانشناسی متشکل از بازهٔ گوناگونی از روششناسیها و رویکردهاست که هر کدام آنها مستقل از تاریخاند؛ این بدان معناست که باستانشناسی خلأها و شکافهای ناشی از منابع مکتوب را پُر نمیکند. در واقع، باستانشناسی تاریخی شاخهای ویژه از باستانشناسی است که اغلب، نتیجهگیریهای آن با آنچه منابع متنی میگویند، متضاد است.
علی شریعتی در خصوص تعریف تاریخ میگوید:
« در موضوع «تاریخ» تناقضی در لفظ است، هم در لفظ تاریخ در ادبیات فارسی و عربی و هم در همین لفظ در معادل انگلیسی، فرانسه و آلمانیاش. در هر دو فرهنگ، دو مفهوم مختلف تحت یک کلمه به کار میرود. میدانیم که یک «علم» وجود دارد و یک «موضوع علم»؛ مثلاً زمین، آسمان، عناصر و روان، موضوعهای علم است و زمینشناسی، هیئت، شیمی، جامعهشناسی و روانشناسی، «خود علم». کلمهای طب داریم که نام علم است و موضوعش بدن انسان و بیماریهای بدن انسان است؛ بنابراین موضوع این علم، لفظی به نام «بیماریهای بدن» دارد و خود علم لفظ دیگری به نام «طب»، اما در تاریخ، هر دو مفهوم، یعنی «موضوع تاریخ» و «خود علم تاریخ» در یک لفظ مشترک «تاریخ» بیان میشود »[۱۸]
مناطق جغرافیایی خاص میتوانند مورد مطالعهٔ تاریخی قرار گیرند، برای نمونه، قارهها، کشورها و شهرها. درک این که چرا مکان وقایع تاریخی صورتگرفته مهم است، برای انجام این کار، مورخان اغلب به جغرافیا روی میآورند. الگوهای آب و هوایی، منابع آب موجود و چشمانداز از مکان زندگی، همه، بر روی مردمی که در آنجا زندگی میکنند، اثر میگذارد. برای نمونه، برای توضیح اینکه چرا مصریان باستان تمدنی موفق را گسترش دادند، مطالعهٔ جغرافیای مصر ضروری است. تمدن مصری در ساحل رود نیل ساخته شده بود که طغیانهای سالانهٔ نیل، خاک حاصلخیری را به ساحل میآورد. خاک غنی میتواند به کشاورزان کمک کند تا محصولات کافی را رشد دهند و به تأمین خوراک مردم شهر بپردازند. این بدان معناست که هرکس مزرعهٔ کشاورزی نداشت، بنابراین دیگر مردم میتوانستند کارهای دیگری انجام دهند که به رشد و توسعهٔ تمدن کمک میکرد.
تاریخ فرهنگی جایگزین تاریخ اجتماعی شد و در دههٔ ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی بهصورت شیوهٔ غالب درآمد. این شاخه، بهطور معمول ترکیبی از رویکردهای انسانشناسی و تاریخ است که با نگاهی به زبان، فرهنگ عمومی سنتی و تفسیر فرهنگی از تجریبات تاریخی میپردازد. تاریخ فرهنگی، گزارشها و توصیفات روایی از دانش گذشته، رسوم و هنر گروهی از مردمان را مورد بررسی قرار میدهد.[۱۹]
موّرخان غالباً به اهمیت نوشتههای تاریخی اشاره میکنند. این تأکید باعث ایجاد اصطلاح پیش از تاریخ شده که به دورانی که هنوز خط ابداع و ایجاد نشده بود، اشاره میکند. تقسیم تاریخ به شکل پیش از تاریخ و تاریخی بستگی زیادی به موضوع مورد مطالعه دارد، زیرا خط در نقاط مختلف دنیا در زمانهای متفاوتی پدید آمدهاست.
توجه به گذشتهٔ انسان به طور طبیعی باعث تقیسم زمان به تکههای قابل اداره شدهاست. راههای زیادی برای تقسیم گذشته وجود دارد که از این میان میتوان به تقسیمهای تاریخشماری، فرهنگی و موضوعی اشاره کرد. این سه گونهٔ تقسیمبندی انحصاری نیستند و غالباً میتوان موارد تداخل را بین آنها مشاهده کرد. تمرکز روی مکان، زمان یا موضوعی خاص بین موّرخان امری عادی است و باعث تخصصگرایی در تاریخنگاری میشود. تاریخ برای دیگران، به شکل اصطلاحی کلی به معنای مطالعهٔ هر چیز دربارهٔ انسانهای پیشین درآمدهاست اما به تازگی حتی این محدوده هم توسط رشتههایی چون تاریخ بزرگ به چالش کشیده میشود، از روزگاران گذشته تاریخ را با هدفهای عملی یا نظری میخواندند، اما امروزه آن را از جهت کنجکاوی فکری هم مطالعه میکنند.
به تعریفی دیگر تاریخ دانش واکاوی پیشامدهای گذشته است، علمی که بر مبنای آن بشر این امکان را مییابد که بگوید حوادث تاریخی در یک سلسله زمانی رخ دادهاند. بحث تعریف تاریخ و علم تاریخ در نزد گذشتگان و معاصران ابداعی نیست و در نگاه اجمالی به مفهوم زمان تأکید ویژهای دارد. هر تعریفی که ارائه میشود بر منظری است که از آن زاویه مطرح میشود، مفهوم تاریخ از مفاهیمی مانند گذشته، طبیعت و هستی متفاوت است. تاریخ مربوط به گذشته است ولی فایده تاریخ برای گذشته نیست بلکه برای زمان حال و آینده تأثیر بسیاری دارد. تاریخ بازسازی گذشته بر اساس مدارک و اسناد است و اینکه مدرک و سند چیست و چه چیزی را سند و مدرک تلقی کنیم بحث مهمی در علم تاریخ به شمار میآید. نظریهای که یک مورخ دارد بایستی به تأیید مورخان برسد و مورخان دیگر نیز با آن نظریه موافقت کنند، اگر مورخان بر نظریهای که مبتنی بر واقعیتهایی که از اسناد و مدارک ذکر میشود، توافق کنند آن نظریه باعث میشود حقایق به واقعیتهای تاریخی بدل شوند.